اروپای غرق شده در بحران مالی كه از سال 2008، امواج این بحران پیكره اقتصادی این منطقه را خراشیده و روز به روز بر چالش ها و كاهش سرمایه افزوده است، امید به بازگشت به دوران طلایی را از دست داده می بیند.
روابط اروپا با آمریكای لاتین كه پس از پایان جنگ سرد، روند رو به رشدی را شاهد بود، در سال های اخیر متوقف شده و قدرت های نوظهور می روند تا جای این كشورها بگیرند.
ناگفته پیداست كه وجود روابط تاریخی بین اروپا و آمریكای لاتین، عواملی مانند پیشینه استعماری كشورهای اروپایی همواره جوی همراه با بی اعتمادی ایجاد كرده بود. علاوه بر آن، بحران اقتصادی حاكم بر اروپا، فرصت مناسبی برای سایر رقبای اقتصادی ایجاد كرد تا با نفوذ و سرمایه گذاری بیشتر، بازار تجاری را از اروپاییان بربایند.
در سال های اخیر، قاره سبز با برگزاری نشست های متعددی با اتحادیه ها و بلوك های اقتصادی در آمریكای لاتین، تلاش كرده است تا بیش از پیش در این منطقه نفوذ كند، اما این نشستها به دلیل شرایط تحمیلی اروپا، همواره با شكست مواجه شده است.
گزارش روزنامه خبری رسمی 'ال پاییس' اسپانیا این ادعای تحلیلگران اقتصادی منطقه آمریكای لاتین را تكمیل كرده و با انتشار مقاله ای از 'سوزان گراتیوس' دكترای علوم سیاسی دانشگاه هامبورگ و محقق و هماهنگ كننده موسسه ارتباطات اروپا و آمریكای لاتین(IRELA) كه محور تحقیقاتش همواره روابط اروپا و آمریكای لاتین بوده، به چالش روابط اقتصادی قاره سبز با آمریكای لاتین پرداخته است.
این مقاله كه با تیتر 'خداحافظی آرام اروپا از آمریكای لاتین' منتشر شد، به موضوع به حاشیه رفتن موقعیت اقتصادی اروپا در این منطقه پرداخته و می نویسد: نرخ روابط تجاری اروپا با آمریكای لاتین در سال 1990 تا سقف 25 درصد اعلام شده بود كه در سال 2011 این رقم به 14 درصد كاهش پیدا كرده و اروپا جای خود را به كشور چین این غول آسیایی داده و اكنون نیز این كشور به عنوان اولین شریك تجاری برزیل و شیلی معرفی شده است.
بنا به گزارش 'گراتیوس'، اروپا در سال های اخیر سطح روابط تجاری خود را با بیشتر كشورهای منطقه آمریكای لاتین كاهش داده، اما همچنان روابط خود را با برزیل حفظ كرده است.
**چین و روسیه جایگزین اروپا
--------------------------------
سی كشور آمریكای لاتین كه زمانی حیاط خلوت آمریكا محسوب می شد، در سال های اخیر به دلیل جاذبه های سرمایه گذاری كه عمدتا در بخش های معادن فلزی، صنایع استخراجی، تولیدات متكی بر منابع طبیعی و صنعت خودرو، فرصت بسیار خوبی برای كشورهای قدرتمند اقتصادی در جهت تولید ارزان و فروش بیشتر فراهم كرده است.
همچنین منابع و ذخایر انرژی بسیار غنی از جمله حوضچه های نفتی 'اورینكو' بزرگترین ذخایر شناخته شده نفت جهان كه در حدود ١.2 تریلیون بشكه نفت بسیار سنگین دارد و هم اكنون حدود24٠ میلیارد بشكه آن قابل استخراج است، از وسوسه انگیزترین عوامل نفوذ كشورهای قدرتمند اقتصادی در این منطقه به شمار می رود.
علاوه بر این می توان گفت كه در كنار جذابیت های اقتصادی منطقه آمریكای لاتین، این منطقه به دلیل به قدرت رسیدن گروه ها و احزاب مردمی و مخالف با سیاست های سلطه جویانه آمریكا، در سال های اخیر مورد توجه رقبای ایالات متحده در سراسر جهان قرار گرفته است.
هنگامی كه آمریكا با تلاش های بی حاصل و اتخاذ سیاست نفوذ در كشورهای آسیای جنوب شرقی در جهت منزوی كردن چین در این منطقه گام بر می داشت، نمی دانست كه زمانی هم می رسد كه چین با دو هدف سیاسی و اقتصادی در صدد گسترده تر كردن روابط با آمریكای لاتین و به چالش كشیدن آمریكا در منطقه ای برآید كه حیاط خلوت خود می داند. چین هم اكنون به بزرگترین رقیب اقتصادی آمریكا و اروپا در آمریكای لاتین تبدیل شده و به یمن آشنایی فزاینده با سازوكار اقتصادی در آمریكای لاتین و ذخایر هنگفت آن شروع به اعطای وام های ده ها میلیارد دلاری در منطقه كرده است.
اختلاف بیش از نیم قرن بین آمریكا و روسیه كه اوج این اختلافات به زمان جنگ سرد باز می گردد، در سال های اخیر روسیه را به عنوان یكی دیگر از رقیبان سرسخت آمریكا و اروپا در منطقه آمریكای لاتین تبدیل كرده است.
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، آمریكا تلاش كرد تا با نفوذ در كشورهای شرق اروپا و جمهوری سابق عضو اتحاد شوروی، روسیه را در انزوای كامل قرار دهد. روسیه نیز در واكنش به تلاش های آمریكا برای نفوذ در كشورهای شرق اروپا و طرح ریزی انقلاب های رنگی و همچنین استقرار سامانه موشكی در چك و لهستان، در سال های اخیر نفوذ خود در منطقه آمریكای لاتین را افزایش داده و با انعقاد قراردادهای نظامی و امنیتی، منافع آمریكا در آمریكای لاتین را به چالش كشیده و موجب نگرانی مقامات كاخ سفید شده است. اتحادیه اروپا نیز در رقابت با روسیه و چین در سال های گذشته تلاش كرده است تا نفوذ و اعتبار اروپا در این منطقه را احیا كند، اما در صحنه بازی رقبا ناكام مانده است. كشورهای آمریكای لاتین به دنبال شركای مطمئنی می گردند كه مطامع استعماری نداشته باشند و بتوان با آن ها قراردادهای راهبردی با رویكرد احترام و برابری امضا كرد.
پژوهش**ف.د**9123